Astma en COPD

Beantwoord de vragen:

Bekijk de onderstaande filmpjes: 

Astma (2:00 min.): 

COPD (2:30 min.): 

Beantwoord de vraag bij het filmpje:

Vul de tabel in:

Geneesmiddelen bij astma en COPD

Als iemand een longziekte heeft is het natuurlijk niet verstandig om te roken of als iemand in zijn of haar omgeving rookt.

Beantwoord de vragen:

Beoordeel de stellingen:

Beantwoord de vragen:

Beantwoord de vragen:

Medicatie op recept bij stoppen met roken  

Sommige rokers lukt het niet om met behulp van zelfzorgmiddelen te stoppen met roken. Daarom zijn er ook middelen op recept: 

• Bupropion (Zyban): de werking is onbekend. Wordt ook gebruikt bij depressie. Het is een kuur van 7-9 weken; 
• Varenicline (Champix): blokkeert het genotsgevoel van roken. Het is het meest effectieve middel. Het is een kuur van 12 weken; 
• Nortriptyline: de werking is onbekend. Wordt ook gebruikt bij depressie. Het is een kuur van 6-12 weken. 

Vul de woorden in:

Beantwoord de vragen:

Medicatie bij astma

Als iemand astma heeft, willen we ervoor zorgen dat hij of zij zo min mogelijk benauwdheidsaanvallen krijgt. We zeggen dan dat de astma onder controle is. Astma is onder controle als de patiënt: 

• Minder dan twee keer per week een aanval heeft of rescuemedicatie moet gebruiken; 
• Geen beperking van activiteiten heeft; 
• ’s Nachts geen symptomen heeft; 
• Geen exacerbaties (= ernstige aanval) heeft. 

Rescuemedicatie is de medicatie die een astmapatiënt moet gebruiken tegen een benauwdheidsaanval. Bij een exacerbatie wordt de patiënt heel erg ziek. Hij of zij wordt dan ernstig benauwd en kan misselijk worden en overgeven. 

Er zijn twee groepen geneesmiddelen die worden gebruikt bij astma: luchtwegverwijders en luchtwegbeschermers. De werking van luchtwegverwijders heb je kunnen zien in het filmpje op het videokanaal. Luchtwegbeschermers zorgen ervoor dat de patiënt minder snel benauwd wordt van prikkels. De behandeling van astma bestaat meestal uit een combinatie van een luchtwegverwijder en een luchtwegbeschermer. 

Onder de luchtwegverwijders vallen de geneesmiddelgroepen bètasympathicomimetica en de parasympathicolytica. Beide groepen bevatten stoffen die kortwerkend of langwerkend kunnen zijn. Kortwerkende bètasympathicomimetica werken ongeveer 4-8 uur. Langwerkende bètasympathicomimetica werken ongeveer 12-24 uur. Bij astma worden vooral bètasympathicomimetica gebruikt als luchtwegverwijder. 

Kortwerkende bètasympathicomimetica 

Werking: bij een astma-aanval, werkt luchtwegverwijdend.  Stoffen: salbutamol (Ventolin), terbutaline (Bricanyl).  Dosering: zo nodig tot 8 dd 200mcg.  Bijwerking: hartkloppingen.  Contra-indicatie: hartritmestoornis.  Interactie: bètablokker (= bètasympathicolyticum).

Langwerkende bètasympathicomimetica 

Werking: om astma-aanvallen te voorkomen, werkt luchtwegverwijdend.  Stoffen: salmeterol (Serevent), formoterol (Oxis).  Dosering: 2 dd 1 inhalatie.  Bijwerkingen: hartkloppingen.  Contra-indicatie: hartritmestoornis.  Interactie: bètablokker (= bètasympathicolyticum).

Bètasympathicomimetica zijn stoffen die stimulerend werken op het sympathische zenuwstelsel. Zoals we in eerdere opdrachten hebben gezien, zorgt het sympathische zenuwstelsel voor meer lucht in je longen en ook dat je hart sneller gaat kloppen. Dit zijn dan ook de werking en de bijwerking van bètasympathicomimetica. 
Stoffen die het sympathische zenuwstelsel blokkeren, de bètasympathicolytica, geven een interactie met bètasympathicomimetica. Dit klinkt best logisch als je begrijpt dat deze twee stoffen elkaars werking tegengaan. Een patiënt die bètasympathicomimetica gebruikt, wordt daarom benauwd als hij of zij bètasympathicolytica gaat gebruiken. 

Beoordeel de stellingen:

De luchtwegbeschermers bestaan uit twee groepen: inhalatiecorticosteroïden en leukotriëenantagonisten.  

Inhalatiecorticosteroïden  

Werking: ontstekingsremmend (voorkomen van benauwdheid).  Stoffen: beclometason (Qvar), fluticason (Flixotide).  Dosering: 2dd1 inhalatie.  Bijwerkingen: schimmelinfectie in de mond, heesheid.  Contra-indicaties: geen belangrijke.  Interacties: geen belangrijke.

Zoals we eerder hebben gezien is de oorzaak van astma een ontsteking van de longen. Inhalatiecorticosteroïden zijn ontstekingsremmend. Vandaar dat inhalatiecorticosteroïden benauwdheid voorkomen. 
Als gevolg van de ontstekingsremmende werking veroorzaken inhalatiecorticosteroïden ook de bijwerkingen schimmelinfectie in de mond en heesheid. Doordat het immuunsysteem wordt geremd kunnen schimmels makkelijker groeien in de mond. 

Leukotrieenantagonisten  

Werking: blokkade leukotrieenreceptor.  Stoffen: montelukast (Singulair).  Dosering: voor de nacht 1 tablet.  Bijwerkingen: infectie bovenste luchtwegen.  Contra-indicaties: geen belangrijke.  Interacties: geen belangrijke.

Bij een ontstekingsreactie komen leukotriënen vrij. Als de leukotriënen worden geblokkeerd, ontstaan er minder ontstekingen. 

Mensen met astma kunnen ondanks hun medicatie soms benauwd worden. Bij een benauwdheidsaanval nemen zij rescuemedicatie. Dat is meestal een kortwerkend bètasympathicomimeticum zoals salbutamol (Ventolin). Zij moeten deze inhalator daarom altijd bij zich hebben. Soms krijgen mensen met astma een ernstige astma-aanval (exacerbatie). Bij een exacerbatie helpt een luchtwegverwijder als salbutamol niet meer voldoende. Patiënten hebben dan ook een orale corticosteroïde nodig. Meestal gebruiken zij prednisolon. 

Orale corticosteroïden  

Werking: sterk ontstekingsremmend.  Stoffen: prednisolon.  Dosering: 1dd 30mg gedurende 7 dagen.  Bijwerkingen: vollemaansgezicht, maagklachten.  Contra-indicaties: maagzweer.  Interacties: middelen die maagklachten geven.

Vul de woorden in:

Medicatie bij COPD

Zoals al eerder gezegd wordt COPD veroorzaakt door roken. Stoppen met roken is dus de belangrijkste behandeling. 
Een patiënt met COPD kan erg benauwd zijn. Daarom wordt iemand met COPD behandeld met luchtwegverwijders. Van de luchtwegverwijders werken parasympathicolytica het beste bij COPD. Er zijn twee soorten parasympathicolytica: kortwerkende en langwerkende. 

Kortwerkende parasympathicolytica  

Werking: luchtwegverwijdend.  Stoffen: ipratropium (Atrovent).  Dosering: zo nodig tot 8dd 1 inhalatie.  Bijwerkingen: droge mond, obstipatie.  Contra-indicaties: -.  Interacties: -.

Langwerkende parasympathicolytica  

Werking: luchtwegverwijdend.  Stoffen: tiotropium (Spiriva).  Dosering: 1dd 1-2 inhalaties.  Bijwerkingen: droge mond, obstipatie.  Contra-indicaties: -.  Interacties: -.

Bij een ernstige COPD-aanval krijgen ook COPD-patiënten prednisolon. 

Vul de woorden in:

Beantwoord de vragen:

Beantwoord de vragen:

Beantwoord de vragen:

Vul de tabel in:

Vul de tabel in:

Oefen in Quizlet:

Inhalatie-instructie   

Je docent laat je vandaag verschillende inhalatoren zien. De docent doet voor hoe je een goede inhalatie-instructie kunt geven. Je gaat ook zelf oefenen. Op inhalatorgebruik.nl vind je de inhalatie-instructies van alle inhalatoren. Onderstaande opdrachten worden gebruikt in de les. 

Vul de tabel in:

Vul de tabellen in:

Beantwoord de vragen:

Naar boven