Tropische ziekten

Malaria en behandeling

Lees de volgende tekst over de ziekte malaria (thuisarts.nl, januari 2019).

Wat is malaria?

Malaria is een ernstige infectieziekte die in grote delen van Afrika, Azië en Zuid-Amerika voorkomt. Er zijn verschillende soorten malaria. De ziekte kan mild verlopen maar ook levensbedreigend zijn.

Wat zijn de verschijnselen van malaria?

De klachten kunnen een week na besmetting met malaria beginnen:

• Je voelt je grieperig en moe, meestal met koorts, hoofdpijn en/of spierpijn;
• Je kunt ook misselijk worden met overgeven en diarree;
• De koorts kan hoog zijn, met koude rillingen;
• Op de steekplek zit niet altijd een zwelling. Veel mensen met malaria kunnen zich dan ook niet herinneren dat ze gestoken zijn.

Hoe ontstaat malaria?

Malaria wordt veroorzaakt door de malariaparasiet, een microscopisch klein ‘beestje’ dat na een steek van de malariamug in je bloed komt. De malariaparasiet nestelt zich in de lever en in de rode bloedcellen. Zie ook de afbeelding.
Malariamuggen zijn klein en vaak geruisloos. Ze steken tussen zonsondergang en zonsopgang.

Wat kunt je zelf doen om malaria te voorkomen?

Neem de volgende maatregelen om muggenbeten te voorkomen:

• Draag zoveel mogelijk bedekkende kleding: in ieder geval ’s avonds lange mouwen, een lange broek, schoenen en sokken;
• Smeer onbedekte lichaamsdelen (gezicht, hals, handen en enkels) in met insectenwerende middelen. Middelen die DEET (diethyltoluamide) bevatten, helpen het best. Zorg dat DEET niet in je mond of ogen terechtkomt. Smeer daarom bij kinderen geen DEET op de handen. De concentratie DEET van 30%-40% werkt het beste. Voor zwangeren en kinderen onder de 2 jaar geldt een maximaal percentage van 30%;
• Slaap in een muggenvrije kamer (liefst met airco) en onder een geïmpregneerd muskietennet (klamboe). Een geïmpregneerd muskietennet is doordrenkt met een antimuggenvloeistof zoals permethrine of deltamethrine. Na een half jaar, maar ook na vier keer wassen, zijn deze stoffen uitgewerkt. Dat betekent dat het muskietennet opnieuw moet worden geïmpregneerd.

Bekijk het filmpje (2:58 min.) over malaria op deze website: vaccinatiesopreis.nl/malaria (onder de wereldkaart).

Medicijnen tegen malaria

Medicijnen beschermen niet volledig tegen malaria. Daarom is het heel belangrijk dat je malariamedicijnen altijd combineert met maatregelen om muggenbeten te voorkomen, zoals in de hierboven beschreven adviezen. Welke tabletten je tegen malaria moet slikken, hangt af van de reisbestemming.
De meest gebruikte middelen zijn:

• Mefloquine (Lariam), één tablet per week. Begin drie weken voor vertrek. Na terugkomst nog een maand doorslikken. Mefloquine kan bijwerkingen als slapeloosheid, onrust en gejaagdheid geven. Deze psychische bijwerkingen kunnen zeer ernstig zijn. Daarom is het belangrijk om vóór vertrek eerst 1 tablet uit te proberen (proefdosis);
• Atovaquon plus proguanil (Malarone), elke dag één tablet bij het eten. Begin een dag voor vertrek. Na terugkomst nog één week doorslikken. Malarone kan bijwerkingen geven als misselijkheid, diarree, buikpijn of hoofdpijn. Mag niet worden gebruikt door zwangeren.

Mefloquine

Werking: doodt malariaparasieten in de rode bloedcellen. Dosering: 1 x per week 1 tablet na het eten. Start 3 weken voor vertrek naar malariagebied. Doorgaan tot 4 weken na vertrek uit malariagebied. Bijwerkingen: duizeligheid, misselijkheid, psychische bijwerkingen. Interacties: - Contra-indicaties: psychische aandoeningen, epilepsie. Bijzonderheden: proefdosis.

Atovaquon/proguanil

Werking: doodt malariaparasieten in de lever en rode bloedcellen behalve malariaparasieten die zich verstopt hebben. Dosering: 1 dd 1 tablet bij het eten. Start 1 dag voor vertrek naar malariagebied. Doorgaan tot 7 dagen na vertrek uit malariagebied. Bijwerkingen: maagklachten. Interacties: - Contra-indicatie: zwangerschap.

Het is van belang dat je malariamedicijnen ook na terugkomst nog volgens voorschrift inneemt, omdat de malariaparasiet nog langere tijd in het bloed aanwezig kan zijn.
Vraag bij een eventuele (aanstaande) zwangerschap altijd eerst na welke medicijnen veilig zijn.

Hoe gaat het verder met de bescherming tegen malaria?

Wie zijn malariamedicijnen trouw slikt, kan nog steeds tijdens de reis of na thuiskomst malaria krijgen. Daarom moet je tijdens de reis tot enkele maanden na thuiskomst bij elk ‘griepje’ (koorts, rillingen, hoofdpijn of spierpijn) direct een arts raadplegen. Ga naar een plaatselijk arts of bel (als je al thuis bent) de huisarts en vertel dat je in een malariagebied bent geweest.
Als malaria niet tijdig wordt behandeld, kunnen bloedarmoede en geelzucht ontstaan. In sommige gevallen (malaria tropica) ontstaan ernstige complicaties zoals hersenmalaria en shock. Dat kan levensbedreigend zijn.

Beantwoord de vragen:

Vul de tabel in:

Overige reizigersziekten

Behalve malaria zijn er nog meer ziekten waar een reiziger zich tegen moet beschermen. In elk land zijn er andere ziekten waarvoor een reiziger moet oppassen. De ziekten die het meest voorkomen zijn:

• Dengue;
• Hepatitis;
• Buiktyfus;
• Reizigersdiarree;
• Difterie, Tetanus en Polio (DTP).

Voer de opdracht uit:

Maak de puzzel:

Beantwoord de vragen:

Beantwoord de vragen:

Naar boven